Biograficzny Internetowy Słownik Ziemi Koneckiej

Zasada Mieczysław (1925-1947)

Zasada Mieczysław „Wrzos”, „Eryk”.

Urodził się w Krasnej 6 lutego 1925 r. Był synem Władysława (1897 – ?) i Franciszki z d. Gonciarz (15.01.1897 – 28.12.1979)[1]. Ojciec był robotnikiem, członkiem KPP [Komunistycznej Partii Polski]. Miał starszego brata Lucjana (06.07.1922 – 08.12.2009) i żyjącą tylko 4 tygodnie siostrę Janinę (zm. 20.12.1927).

M. Zasada uczęszczał do Szkoły Powszechnej nr 3 w Końskich. W 1941 r. wstąpił do ZWZ i przyjął pseudonim „Eryk”, który po „wsypie” (12.07.1943) zmienił na „Wrzos”. Działał w plutonie nr 201 Placówki Końskie (Obwód Końskie), dowodzonym przez Zygmunta Wyrwicza „Cumulusa”. Żołnierze tego plutonu prowadzili pierwsze działania dywer­syjne w mieście. Pod koniec 1942 r. na bazie żołnierzy plutonu utworzono Oddział Dywersji Bojowej, który pod dowództwem „Cumulusa” wziął na siebie ciężar walki bieżącej. Mieczysław Zasada uczestniczył m.in. w uwolnieniu więźniów w nocy z 2/3 listopada 1942 r. z więzienia w Końskich. Nie udało się wówczas oswobodzić jedynie Natalii Tworzyańskiej, która znajdo­wała się w osobnej celi szpitalnej. W tej akcji grupa, nie ponosząc żadnych strat, zdobyła również broń i zlikwido­wała volksdeutscha – strażnika więziennego Sacka.

„Wrzos” ubezpieczał wykonanie (25 grudnia 1942 r). wyroku przez „Cumulusa” i „Allana” na zdrajcy Maksymilianie Szymańskim „Relampago”. W lutym 1943 r. w pociągu do Skarżyska zlikwidował zabójcę kpt. Górskiego, szefa koneckiego Kripo: Celniaszka.

Od początku marca do połowy czerwca 1943 r. uczestniczył w kon­spiracyjnym Zastępczym Kursie Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty, który ukończył z wynikiem pozytywnym i uzyskał stopień kaprala. W połowie lipca 1943 r. przeszedł do grupy leśnej Tadeusza Jencza „Allana”. Oddział liczył ok. 20 żołnierzy, których podzielono na dwie drużyny. Został dowódcą jednej z nich.

Dnia 18 sierpnia 1943 r. oddział partyzancki „Allana” przyłączył się do II Zgrupowania „Ponury”, dowodzo­nego przez ppor. cc Waldemara Szwieca „Robota”. Po śmierci „Allana” 7 listopada 1943 r. Mieczysław Zasada przejął dowództwo nad jego plutonem, który wiosną 1944 r. został włączony do oddziału ppor. Bronisława Dudy „Bogdana”, „Cygana”. W tym czasie wziął udział w udanym zamachu na stacjonującego w Końskich od 1941 r. kreislandwirta Eduarda Fittinga, który zamieszkał w domu przy ul. Małachowskich, a następnie przeniósł się do folwarku w Modliszewicach. Przygotowania do jego likwidacji trwały od czerwca 1943 r., a kluczowe znaczenie miało wciągnięcie do współpracy Stanisława Pietrzykowskiego „Ludwika”, który był pracownikiem majątku w Modliszewi­cach. Fitting został zabity 29 maja 1944 r. na drodze pomiędzy Modlisze­wicami a gospodar­stwem „Pod Setką”, pod osłoną drzew dawnej bażantarni Tarnowskich, zwanej przez okoliczną ludność „Gawrońcem”.

W sierpniu 1944 r. Mieczysław Zasada został awansowany do stopnia sierżanta. Był dowódcą plutonu w II batalionie 3 pp Leg. AK Antoniego Hedy „Szarego”. W warunkach okupacji ukończył w 1944 r. na tajnych kompletach liceum.

Został aresztowany 19 stycznia 1945 r. w Końskich przez NKWD. Przebywał w łagrach do 1947 r., pracując w kopalni węgla kamiennego na terenie Donieckiego Zagłębia Węglowego. Do Końskich powrócił ciężko chory, w ostatnim stadium gruźlicy.

Zmarł dwa tygodnie po powrocie, 19 kwietnia 1947 r. w szpitalu na Radogoszczu w Łodzi. Pochowany został na cmentarzu parafialnym w Końskich.

Odznaczenia i wyróżnienia:

  • Order Wojenny Virtuti Militari V kl.
  • Krzyż Walecznych

[1] W dokumentach różna pisownia nazwiska rodowego: Gonciarz lub Gąciarz

Źródła:

  • Borzobohaty W., „Jodła”. Okręg Radomsko-Kielecki ZWZ–AK 1939–1945, War­sza­wa 1988.
  • Chmielowski T., Wagary ze stenem. Wspomnienia wojenne ucznia koneckiego gimnazjum, Łódź 2007.
  • Faworski B., Konecka nekropolia. Znaki czasu 1939-1945, Cz. 1, Końskie-Kielce 2011.
  • Dokumenty do dziejów Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury”, wstęp, wybór, oprac. M. Jedynak, Kielce-Kraków 2014.
  • Jedynak M., Niezależni kombatanci w PRL, Kielce-Kraków 2014.
  • Jedynak M., Robotowcy 1943. Monografia II Zgrupowania Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury”, Końskie 2007.
  • Kacperski B., Wroniszewski J.Z., Końskie i powiat konecki 1939 – 1945. Cz. 3, Konspiracja konecka 1939-1943, Końskie 2005.
  • Kacperski B., Wroniszewski J.Z., Końskie i powiat konecki 1939 – 1945. Cz. 5, Konspiracja konecka 1939-1945. Struktury terenowe : podobwody i placówki, Końskie 2007.
  • Kacperski B., Wroniszewski J.Z., Wroniszewski J.K., Końskie i powiat konecki 1939 – 1945. Cz. 6, Konecka księga pamięci, Końskie 2008.
  • Chmielowski T., W kedywie i partyzantce(2).W oddziale leśnym kedywu [w:] zeszytykombatanckie.pl, źródło: http://zeszytykombatanckie.pl/w-kedywie-i-partyzantce-2-w-oddziale-lesnym-kedywu-konskie/
  • Grobonet. Końskie. Cmentarz Parafialny, źródło: http://konskie36.artlookgallery.com/grobonet/start.php?id=detale&idg=13574&inni=0&cinki=5
  • Jedynak M., Damy i kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari [w:] Wokół Wykusu, źródło: http://ponury-nurt.blogspot.com/2018/06/damy-i-kawalerowie-orderu-wojennego.html
  • Księgi parafialne parafii św. Mikołaja w Końskich, źródło: familyserch.org
  • Wroniszewski J. Z. „Znicz”, Jak rządził i zginął zbrodniarz z Końskich,[w:] zeszytykombatanckie.pl, źródło: http://zeszytykombatanckie.pl/jak-rzadzil-i-zginal-zbrodniarz-z-konskich/

Autor: Kania Karina