Biograficzny Internetowy Słownik Ziemi Koneckiej

Szlifierz Mikołaj (1873-1946)

Urodził się 18/30 listopada* 1873 r. w Pomykowie, syn Józefa i Antoniny ze Stańczyków.

Rzeźbiarz, absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Początkowo sztuki rzeźbiarskiej uczył się jako pomocnik kamieniarski. Przed rozpoczęciem studiów kształcił się u Konstantego Laszki. Naukę pod okiem tego profesora kontynuował w latach 1900 – 1904 podczas studiów na Akademii Sztuk Pięknych
w Krakowie, z półroczną przerwą od wiosny do jesieni 1903 r. Przez cały okres studiów uczęszczał na zajęcia z rzeźby. Jego postępy w nauce były oceniane na dobre i bardzo dobre. Wraz ze Szlifierzem pod okiem profesora kształcili się m.in.: Xawery Dunikowski czy Henryk Kuna.

Rzeźby Mikołaja Szlifierza były prezentowane na wystawach Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie oraz w Krakowie. Tytuły prac znamy z doniesień prasowych oraz sprawozdań Towarzystwa. W latach 1898 i 1899 były to: Judejczyk, Po grudzie (gips) oraz Domorosły satyr. Na początku XX w. rzeźby Mikołaja Szlifierza były wystawiane na dorocznych wystawach oraz rozlosowywane wśród członków Towarzystwa. Były to: Czeladnik (rzeźba z terakoty), Wiara (gips), Nadzieja, Popiersie (terakota), Portret p. K.M., Portret p. M.D. (terakota), Judejczyk (pop. w terakocie) oraz Główka chłopczyka (rzeźba z terakoty). Artysta zgłosił też swoje prace na konkurs rzeźbiarski Towarzystwa w 1903 r. Rozgłos w środowisku krakowskim przyniosło Szlifierzowi odkucie repliki rzeźby pt. Geniusz zrywający pęta autorstwa Antoniego Kurzawy. Replikę postawiono na grobie Antoniego Kurzawy na Cmentarzu Rakowickim w 1903 r. Płaskorzeźby Pojmanie Chrystusa (?)Św. Wojciech udzielający chrztu Prusom (?) wykonane prawdopodobnie z terakoty zachowały się jedynie na fotografiach (w zbiorach rodzinnych).

W latach 1898-1899 przebywał w Warszawie. Po studiach wrócił do stolicy, gdzie w 1907 r. zawarł związek małżeński z Magdaleną Andrusiewicz, córką Marcina i Anieli z domu Wiśniewskiej. Przypuszcza się, że będąc w Warszawie Szlifierz mógł współpracować z Piusem Welońskim oraz Stefanem Szyllerem przy zleceniu wykonania stacji Drogi Krzyżowej dla Jasnej Góry w Częstochowie. Prawdopodobnie od 1913 r. małżeństwo mieszkało już w Skarżysku-Kam., gdzie Szlifierz prowadził własny zakład kamieniarski.

Zachowane prace Mikołaja Szlifierza:

  • Madonna (1899) – kapliczka w murze parkowym przy ul. Partyzantów w Końskich;
  • na cmentarzu parafialnym w Końskich:
    • krucyfiks z symbolami Męki Pańskiej (1895) – nagrobek rodziny Kołodziejczyków,
    • Chrystus niosący krzyż – nagrobek rodziny Putowskich,
    • Rzeźba Chrystusa (1932) – nagrobek rodziny Sykulskich;
  • Nauczanie Madonny (płaskorzeźba, 1913) oraz Chrystus Miłosierny (rzeźba, 1914) na kościele pw. św. Katarzyny przy klasztorze oo. Bernardynów w Radomiu;
  • Chrystus Miłosierny, rzeźba na kościele pw. Najświętszego Serca Jezusowego w Skarżysku;
  • na cmentarzu parafialnym w Skarżysku-Kam.: 
    • Chrystus stojący nad wejściem do grobu – nagrobki rodzin Garbaczów i Tusiewiczów,
    • Drzewo życia – krzyż kamienny, nagrobek rodziny Okoniów,
    • Modlitwa w Ogrójcu – płaskorzeźba, nagrobki rodzin Potockich i Leśniewskich;
  • Figura św. Józefa z Dzieciątkiem – (drewno) w zbiorach prywatnych;
  • Chłopiec – Wiosna (terakota) – rzeźba w zbiorach Muzeum Rzeźby im. A. Dunikowskiego, Oddział Muzeum Narodowego w Warszawie, jedyna praca artysty, która weszła do obiegu dzieł sztuki.

Zmarł 20 maja 1946 r., spoczywa na cmentarzu parafialnym przy ul. Cmentarnej w Skarżysku-Kam.

Trudności w sporządzeniu biogramu stanowił fakt, że na przestrzeni lat nazwisko artysty w dokumentach zapisywane było w różny sposób: Szlifirz, Slifirż, Ślifirz, Szlifirż, Szlifierz. Więcej informacji w publikacji Wydawnictwa Arslibris Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Końskie – Mikołaj Szlifierz. Artysta rzeźbiarz (1873-1946)

* – podwójne datowanie w księgach metrykalnych ze znakiem „/” wynika z zastosowania zapisu daty według dwóch kalendarzy: juliańskiego / gregoriańskiego.

Autor: Weber Magdalena