Urodził się 17 kwietnia 1908 r. we wsi Kędzierzynka (pow. myślenicki, woj. małopolskie), w rodzinie chłopskiej. Syn Józefa i Justyny z d. Smeja.

W 1932 r. został absolwentem Uniwersytetu Jagiellońskiego [1]. Od sierpnia 1931 r. do czerwca 1932 r. był w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty przy 17 Pułku Piechoty w Rzeszowie, a do września 1932 r. jako plutonowy podchorąży w 39 Pułku Piechoty Strzelców Lwowskich w Jarosławiu. Po kolejnych ćwiczeniach w 1934 r. został podporucznikiem. Kilkakrotnie powoływany na ćwiczenia – ostatni raz pod koniec lipca 1939 r. w Radomiu, gdzie wraz z innymi oficerami został zdemobilizowany 21 sierpnia 1939 r.

Pracę w zawodzie nauczyciela rozpoczął we wrześniu 1933 r. w Państwowym Gimnazjum im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle. Pracował tam jako nauczyciel historii do czerwca 1934 r.

Pracę w Państwowym Gimnazjum Koedukacyjnym im. św. Stanisława Kostki w Końskich (późniejsze Państwowe Gimnazjum i Liceum im. św. Stanisława Kostki) podjął 31 sierpnia 1934 r. – był nauczycielem historii do 31 sierpnia 1939 r. Od 1937 r. do wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 r. był jednocześnie kierownikiem internatu znajdującego się przy ul. 3 Maja (obecnie ul. Piłsudskiego).

W okresie od września 1940 r. do stycznia 1945 r. był nauczycielem tajnego nauczania w zakresie szkoły średniej w Kędzierzynce.

Po wojnie, od lutego 1945 r. do 31 sierpnia 1947 r. pracował jako nauczyciel historii w Państwowym Gimnazjum i Liceum im. św. Stanisława Kostki w Końskich, późniejsze Państwowe Gimnazjum i Liceum Koedukacyjne. Działał społecznie – od 1945 r. był radnym Miejskiej Rady Narodowej w Końskich. Pełnił funkcję Zastępcy Przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej.

Od września 1947 r., tj. od początku działalności Państwowego Liceum Pedagogicznego w Końskich, był tam nauczycielem historii. W latach 1959-1972 pełnił funkcję dyrektora Państwowego Liceum Pedagogicznego w Końskich. Od chwili objęcia stanowiska czynił starania o rozbudowę szkoły; udało się to w latach 1966-1967.

W 1972 r. przeszedł na emeryturę.

Rudolf Miksa zaangażowany był w prace Powiatowej Komisji Weryfikacyjnej przy Inspektoracie Oświaty w Końskich, był członkiem Komisji Oświaty w Końskich. W Związku Nauczycielstwa Polskiego działał od 1966 r., pełniąc funkcje na wszystkich szczeblach: prezesa ogniska, prezesa oddziału powiatowego, członka Zarządu Głównego ZNP w Warszawie, członka prezydium Rady Zakładowej. Był uczestnikiem pięciu Walnych Zjazdów Delegatów Zarządu Głównego ZNP, na których zabierał głos w sprawach niezwykle ważnych dla nauczycieli.

Ksiądz Bonifacy Miązek, absolwent Państwowego Liceum Pedagogicznego w Końskich (rocznik 1954), profesor Uniwersytetu Wiedeńskiego, poeta, krytyk literacki, historyk literatury, autor licznych publikacji naukowych napisał o Rudolfie Miksie: W naszym liceum mieliśmy światłych profesorów. […] Największym autorytetem cieszył się prof. mgr Rudolf Miksa, przedwojenny absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, historyk, wspaniały wykładowca i pedagog, człowiek niezależny, który kochał młodzież i kochał szkołę. Kiedy otrzymałem święcenia kapłańskie w roku 1959, będąc u mojego księdza prefekta Józefa Granata w Końskich, spotkałem również profesora Rudolfa Miksę. Do spotkania doszło zupełnie przypadkowo w alei koneckiego parku. Usiedliśmy na ławce pod jakąś wiekową lipą. Profesor interesował się moim życiem, moimi dalszymi planami, ja pytałem o nauczycieli, o licealnych kolegów. Rozmawialiśmy dość długo. Również o sytuacji politycznej naszego kraju. Profesor nie czuł się dobrze jako wykładowca historii naszych dziejów. Mówił o kłopotach, o zakłamaniach, o faktach przekręconych w najnowszych podręcznikach. Ale – powiedział – dobry pedagog da sobie z tym radę. Ja też musiałem sobie radzić przez te wszystkie lata i jakoś to szło. Trzeba liczyć w takich przypadkach na inteligencję uczniów. Materiał podawać tak, aby słuchacz sam zaczął myśleć, aby przyjmował tylko fakty istotne i – jak to wtedy określił – bez ideologicznych balkoników …

Pamiętam te wykłady. Zawsze pogodne, przepełnione jakimś nieuchwytnym patosem, zwłaszcza, kiedy mówił o zwycięstwach polskich królów i hetmanów. Potrafił rozbudzić w nas dumę z naszego wielkiego dziedzictwa, ze swojej suwerenności, ze swojej ziemi opromienionej bohaterstwem. Tak, te lekcje pamiętam. Zawsze nasiąknięte niekłamanym uczuciem miłości do ojczyzny, do ziemi naszych ojców, do ziemi, na której uczyliśmy się mówić językiem polskim [2].

Krystyna Okoń, nauczyciel z 43-letnim stażem pracy w Państwowym Liceum Pedagogicznym w Końskich (w latach 1965-2008) i wicedyrektor tej szkoły od 1978 r., dodaje: Rudolf Miksa – wspaniały człowiek, niedościgły wzór osobowy człowieka i pedagoga, dobry organizator, taktowny w stosunku do młodzieży i nauczycieli [3].

Tak Rudolfa Miksę wspomina Gustaw Sobieraj, wieloletni dyrektor Zespołu Szkół Zawodowych nr 1 im. Janka Krasickiego w Końskich (obecnie Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1): Absolwent przedwojennego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Człowiek o rozległej wiedzy z różnych dziedzin, zwłaszcza historii, którą przekazywał nam w niezwykle interesujący sposób. Potrafił wykorzystać każde wydarzenie z przeszłości Polski, by rozwijać w nas poczucie silnego związku z ojczyzną i narodem. Imponował nam nieprzeciętną osobowością Nauczyciela, Wychowawcy, Dyrektora [4].

Rudolf Miksa ożenił się z Renatą z d. Trela (ur. 05.08.1920 r. w Oświęcimiu; zm. 06.01.2017 r. w Końskich), z wykształcenia nauczycielką. Pracowała m.in. w Państwowym Gimnazjum i Liceum Koedukacyjnym w Końskich, prowadziła również zajęcia w zakresie szkoły podstawowej dla dorosłych w Końskich.
Aktywnie działała w Powszechnej Spółdzielni Spożywców „Społem”, zarówno na szczeblu koneckim (Przewodnicząca Rady Nadzorczej w l. 1972 – 1982), wojewódzkim (Przewodnicząca Rady Nadzorczej), a także centralnym – jako członek Rady Naczelnej PSS „Społem”. Aktywnie pracowała również w Radzie Nadzorczej Koneckiej Spółdzielni Mieszkaniowej oraz w Związku Nauczycielstwa Polskiego w Końskich. Została wpisana do „Księgi Zasłużonych dla Miasta i Gminy Końskie”.

Państwo Miksowie mieli troje dzieci: Jolanta Maria Miksa-Czuper (ur. 10.05.1941 r. w Kędzierzynce, zm. 22.09.2007 r. Warszawie); Tadeusz Miksa (ur. 25.05.1943 r. w Kędzierzynce, zm. 21.08.1994 r. w Końskich); Marek Miksa (ur. 14.03.1946 Końskie).

Rudolf Miksa zmarł 23 grudnia 1986 r. w Końskich. Spoczywa na cmentarzu parafialnym w Końskich.

Odznaczenia i wyróżnienia:

• Order Sztandaru Pracy II klasy
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty Krzyż Zasługi (1969)
• Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (1979)
• Odznaka Tysiąclecia Państwa Polskiego (1966)
• Medal Komisji Edukacji Narodowej
• Złota Odznaka Związku Nauczycielstwa Polskiego
• Odznaka Związku Nauczycielstwa Polskiego za tajne nauczanie
• Odznaka „Za zasługi dla Kielecczyzny” (1968)

---

[1] R. Miksa, jako młody działacz studenckiego ruchu ludowego, zetknął się osobiście z Wincentym Witosem, który wywarł na nim ogromne wrażenie. Spotkanie odbyło się w redakcji „Piasta”, gdzie niewielka grupa młodych działaczy (z R. Miksą) stanowiła ochronę przed spodziewanym atakiem bojówek „Strzelca”.

[2] Księga pamiątkowa : od Państwowego Liceum Pedagogicznego do II Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Końskich 1947-2012, Końskie 2014, s. 91.

[3] Tamże, s. 136.

[4] Tamże, s. 100.

Źródła:

• Archiwum Związku Nauczycielstwa Polskiego Oddział w Końskich
• Jankowski M.T., Szwargoliński A., 120 lat działalności „Społem” Powszechnej Spółdzielni Spożywców w Końskich. Społem znaczy razem, Końskie 2017.
• Księga pamiątkowa. Od Państwowego Liceum Pedagogicznego do II Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Końskich 1947-2012, Końskie 2014.
• Od Liceum Pedagogicznego do Liceum Ogólnokształcącego (1947-2009), Końskie 2009.
• Polak J., Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące w Końskich, Końskie 1992.
• Świstak Z., Grono pedagogiczne Gimnazjum i Liceum im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle (1868-2008) [w:] 1lojaslo.pl, źródło: https://samorzad.gov.pl/web/i-lo-jaslo/grono-pedagogiczne-gimnazjum-i-liceum-im-krola-stanislawa-leszczynskiego-w-jasle
• Wywiad z p. Markiem Miksą, synem Rudolfa Miksy – październik 2018.
• Wywiad z p. Bogdanem Faworskim – październik 2018.