Zygmunt F. Ławacz urodził się w 1890 r. w Łodzi. Jego ojciec Piotr był rzemieślnikiem, mistrzem ślusarskim i pionierem przemysłu odlewniczego w Końskich. Matką Zygmunta była Helena Teofila z domu Składzińska. Od najmłodszych lat synowie Piotra Ławacza byli przyuczani do pracy w rodzinnej fabryce. Również Zygmunt jeszcze przed uzyskaniem tytułu mistrza ślusarskiego w 1909 r. pracował w firmie ojca. 

Jako uczeń szkoły powszechnej wstąpił do PPS [Polska Partia Socjali­styczna] i był jednym z uczestników strajków szkolnych w latach 1905-1907, odbywających się w Końskich i pobliskich miejscowościach. Członkowie PPS z poszczególnych fabryk kolportowali i rozklejali pierwszomajowe odezwy w wi­docznych miejscach. Organizowano wiece i masówki, na których żądano wprowa­dze­nia nauki języka polskiego i wzywano uczniów, by przestali przychodzić na lekcje w języku rosyjskim. Wskutek tego szkoły zostały zamknięte, a Naczelnik Katin w raporcie do gubernatora radomskiego określił organi­zatorów mianem „prowodyry”. Uczestnicy tych wydarzeń, dla swego bezpieczeństwa, musieli zmienić pracę i miejsca pobytu. Końskie opuścili wówczas wszyscy synowie Piotra Ławacza. 

Zygmunt po odbyciu praktyki zawodowej w Hucie „Stąporków”, wrócił do pracy w koneckiej fabryce dopiero w 1910 r. W tym samym roku wstąpił do działającej w Końskich od 10 lat Ochotniczej Straży Pożarnej. 

 W 1915 r. na ziemię konecką wkroczyły wojska austriackie, „wyzwalając” miasto spod okupacji rosyjskiej. Obserwując powstałe zamieszanie, nowe władze wyraziły zgodę obywatelom Końskich na zorgani­zowanie służb porządkowych. Powstał Komitet Obywatelski, mający na celu utrzymanie bezpieczeństwa i porządku w mieście. W jego skład weszli prawie wszyscy strażacy z OSP z Zygmuntem Ławaczem na czele. Następnie Komitet zabrał się do organizowania koneckiego Magistratu, gdzie do pracy skierował czterech synów Piotra Ławacza, a na stanowisko sekretarza, w drodze głosowania wybrano Zygmunta Ławacza. Jednak kiedy rozpoczęła się rekrutacja młodych ludzi do Wojska Polskiego, wszyscy bracia zgłosili się wraz z innymi ochotnikami na front. Gdy urzędujący burmistrz Leon Sujkowski stwierdził kilkudniową nieobecność w biurze swojego sekretarza i dowie­dział się o jego zaciągnięciu do wojska, podjął odpowiednie kroki i wezwał go do natychmiastowego powrotu. Zygmunt Ławacz został relegowany z wojska i wrócił na swoje stanowisko do koneckiego Magistratu, gdzie pełnił tę funkcję przez sześć lat.

W 1921 r., ze względu na biegłość w oficjalnych wystąpieniach, reprezentował miasto Końskie na pierwszym Krajowym Zjeździe Samorzą­dów w Warszawie. 

Jesienią 1921 r. Piotr Ławacz zwrócił się do burmistrza o zwolnienie syna Zygmunta z pracy w Magistracie, gdyż z uwagi na swój wiek i słabe zdrowie, potrzebował jego pomocy w fabryce. Zygmunt przekazał wszystkie zobowiązania swojemu zastępcy i wrócił do fabryki, by pomagać ojcu w pracach technicznych i administracyjnych.

W 1922 r. nastąpiła zmiana nazwy firmy „Piotr Ławacz – Końskie”, na „Piotr Ławacz i Synowie. S-ka z o.o. w Końskich”. Dyrektorem do spraw administracyjno-finansowych założyciel fabryki mianował syna Antoniego, a kierownikiem do spraw technicznych i produkcji syna Zygmunta. Ponadto wszystkie dzieci zostały obdarowane udziałami w wartości fabryki.

W latach 1925-1926 wyroby fabryki zostały nagrodzone dwoma złotymi i jednym srebrnym medalem na wystawach w Warszawie i w Łodzi.

W 1927 r. zarząd rodzinnej spółki zlecił Zygmuntowi wyjazd do stolicy i objęcie kierownictwa filii placówki w Warszawie (zaraz po odzyskaniu niepodle­głości Ławaczowie otworzyli tam sklep firmowy wraz z magazynem wyrobów). Zadaniem Zygmunta było lepsze zorganizowanie pracy tej placówki. Po kilku latach pracy w Warszawie Zygmunt z rodziną wrócił do Końskich, do pracy w koneckiej fabryce. Pod kierownictwem nowego pokolenia zakład dysponował bogatym asortymentem wyrobów (oprócz kratek wentylacyjnych, zlewów, kuchenek i piecyków, produkowano tu również ekskluzywne ażurowe kominki i okucia do nich).

W 1936 r. fabryka otrzymała zlecenie produkcji na potrzeby Wojska Polskiego. W ramach tego zamówienia firma Ławaczów wyremon­towała 10 tys. blaszanych skrzyń amunicyjnych, wyprodukowała 8 tys. szabel i ok. 70 tys. łopatek dla piechoty. Tę dobrą koniunkturę fabryki przerwał wybuch II wojny światowej.

4 września 1939 r. podczas bombardowania Końskich zginęło kilkanaście osób. Narastał popłoch. Komenda OSP podjęła w tej sytuacji decyzję o wyprowa­dzeniu z miasta wozu strażackiego jako najcenniejszego sprzętu. Następnego dnia grupa kilku strażaków z rodzinami, w tym również Zygmunt Ławacz, w asyście trzech samochodów i służbowego motocykla, opuściła miasto kierując się na wschód. Kiedy rodzina Ławaczów po wielu perypetiach dotarła na Lubelszczyznę, na Polskę napadła Armia Czerwona. Wówczas podjęli decyzję o powrocie. Do Końskich dotarli dopiero w październiku 1939 r.

Po powrocie do Końskich przystąpili do likwidacji szkód w fabryce, powstałych w pierwszym miesiącu wojny. Pod kierownictwem Zygmunta, z pomocą zgłaszających się pracowników, uporządkowano teren i zabez­pieczono maszyny. Prace te trwały do końca 1939 r., przy jednoczesnym staraniu u miejscowych władz okupacyjnych o zezwolenie na uruchomienie fabryki i zatrudnienie w niej robotników.

Wóz strażacki udało się odzyskać dopiero w 1941 r. Po odnowieniu przedwojennych kontaktów handlowych na Lubelszczyźnie z byłymi odbior­cami towarów firmy, Zygmunt Ławacz uzyskał informację, że konecki samochód strażacki jest w Piaskach k. Lublina i został tam zagospodaro­wany. Zygmunt Ławacz wraz ze Stanisławem Weinbergerem, ówczesnym oficerem pożarnictwa w Końskich, po uzyskaniu zgody u władz niemieckich, w tajemnicy sprowadzili wóz do miasta. 

Po zakończeniu wojny w fabrykach i innych instytucjach zaczęto powoływać partyjne komitety fabryczne. Także w fabryce Ławaczów zorganizowała się Podstawowa Organizacja Partyjna PPR i związki zawodowe. Ponieważ ówczesna sytuacja żywnościowa była bardzo trudna, a artykuły żywnościowe były reglamen­towane, POP i związki zawodowe zażądały, by zatrudnionym robotnikom dyrekcja fabryki zapewniała przydziały żywności, także dla ich rodzin ,oraz by zarobki były dostosowywane w zależności od liczby członków ich rodzin. W miarę możliwości dyrekcja finansowała takie zakupy, organizowane przez robotników. Wkrótce dyrektor Zygmunt Ławacz został usunięty z terenu fabryki. W niedługim czasie zabrakło pieniędzy na wypłatę dla robotników, na zakup surowców do produkcji, oraz opłaty za prąd i podatki. Bank odmówił pożyczki robotnikom. W fabryce rozpoczęły się bunty i strajki. Robotnicy poprosili Zygmunta Ławacza o powrót do fabryki, jednak spotkali się z odmową. Po upływie dwóch tygodni wraz z robotni­kami przyszedł sekretarz partii z taką samą prośbą. Dyrektor Zygmunt Ławacz przyjął przeprosiny i po spisaniu odpowiedniego dokumentu, powrócił na swoje stanowisko. W miejscowym Banku Ludowym otrzymał kredyt dla fabryki, dzięki czemu znów ruszyła produkcja i uregulowano zaległe należności. 

W 1956 r. fabryka została upaństwowiona i weszła w skład Koneckich Zakładów Przemysłu Terenowego. Produkcja trwała do 1975 r., kiedy fabrykę zamknięto, a budynki rozebrano.

Zygmunt Ławacz aktywnie działał w Straży Pożarnej – od wstąpienia do OSP w 1910 r. służbę w niej kontynuował do końca życia. Brał udział w wielu akcjach pożarniczych, szkolił innych strażaków. W 1916 r. wziął udział w I Ogólnokrajowym Zjeździe Straży Pożarnych w Warszawie. W 1925 r. zdobył wyróżnienie w kursie pożarniczym, organizowanym w Końskich przez Związek Okręgowy w Łodzi. W tym samym roku na zawodach okręgowych (19 lipca) OSP z Końskich, w składzie 12 druhów pod wodzą Zygmunta Ławacza, zajęła I miejsce spośród 5-ciu Straży stających do zawodów. W 1957 r. został Prezesem Honorowym Zarządu OSP w Końskich.

Zygmunt Ławacz w oparciu o nagromadzone przez lata notatki i doku­menty, opracował „Złotą Księgę OSP w Końskich”. Księga ta do dzisiaj znajduje się w koneckiej OSP, a zapiski w niej kontynuowane były do końca XX w. Zawiera nie tylko problematykę strażacką, ale jest też bogatym źródłem informacji na temat historii miasta i jego mieszkańców. W 2007 r. dostała wyróżnienie w ogólnopol­skim konkursie kronik strażackich w Kołobrzegu. 

Zygmunt Ławacz w 1914 r. zawarł związek małżeński z Marianną Ludwiką Wajs (córką Adolfa i Wilhelminy z d. Gise), urodzoną w 1888 r. we wsi Żelizna w woj. lubelskim. Ojciec Marianny pracował w leśnictwie i tartakach na Polesiu. Po śmierci pierwszej żony zaangażował opiekunkę dla dzieci, z którą ożenił się w 1885 r. Ta wychowując dzieci, uczyła je języków obcych, malarstwa i muzyki. Dzięki temu Marianna doskonale znała język francuski, niemiecki i rosyjski oraz umiała pięknie grać na fortepianie. W latach ok. 1908 – 1912 była demonstra­torką maszyn do szycia w „Kompanii Singer” w Skarżysku-Kamiennej, a następnie w Końskich, gdzie poznała Zygmunta Ławacza. Zygmunt i Marianna wzięli ślub 
w Słonimiu na dzisiejszej Białorusi. 

W latach 30. XX w. Marianna Ławacz prowadziła w Końskich sklep galanteryjno-pasmanteryjny, przy ul. Zamkowej 13.  

Zygmunt i Marianna mieli pięcioro dzieci:

• Zofia (*1915, †1995; zamężna Łuczak) – instruktorka Kół Gospodyń Wiejskich, kurator sądowy. Zmarła w Końskich.
• Tadeusz (*1917, †1994) – kierowca wozu strażackiego w Końskich. Partyzant 
  w oddziale „Młota”, uczestnik bitwy pod Szewcami. Po wojnie prowadził teatr amatorski w Skarżysku–Kamiennej, gdzie zmarł.
• Marian (*1919, †2005) – ps. „Marek”, podporucznik AK, uczestnik Powstania Warszawskiego batalionu „Miotła”, odznaczony Krzyżem Virtuti Militari V kl. Zmarł w Warszawie.
• Michał (*1922, †2015) – inżynier budowy maszyn, biegły sądowy, pracował 
  w przemyśle w Łodzi, Toruniu i w Warszawie. Archiwista rodziny Ławaczów 
  i sympatyk Ziemi Koneckiej. Zmarł w Warszawie.
• Maryla (*1925, †2015; zamężna Graczyk). Zmarła w Kędzierzynie-Koźlu.

Zygmunt Ławacz i jego żona Marianna zmarli oboje w 1967 r. w Końskich – Marianna 12 marca, natomiast Zygmunt 14 sierpnia. Zostali pochowani na miejscowym cmentarzu.

Otrzymane odznaczenia i wyróżnienia:

• Srebrny Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa” (1935)
• Złoty Medal „Za Zasługi dla Pożarnictwa” (1962)

Odznaczenia dla fabryki „Piotr Ławacz i Synowie. S-ka z o.o. w Końskich”

• Złoty Medal na Międzynarodowej Wystawie Sanitarno–Higienicznej (1925)
• Złoty Medal na Wystawie Gospodarczo-Higienicznej w Łodzi (1926)
• Srebrny Medal na Ogólnokrajowej Wystawie w Warszawie (1926)

Źródła:

• Fajkosz A., Fabryka Ławacz, „Tygodnik Konecki” 2000, nr 2.
• Ławacz M., Mój rodowód. Szkice z przeszłości, anegdoty, wspomnienia, Warszawa 2009.
• Wywiad z p. Krzysztofem Ceborskim, prawnukiem Zygmunta Ławacza – czerwiec 2018.