Urodził się 13 kwietnia w 1846 r. w Lublinie. W księdze parafialnej zapisany jako Wojciech Piotr. Był synem Jana i Antoniny z d. Bartel. Zarówno ojciec Jan, jak też dziadek Ignacy posiadali tytuł mistrza ślusarskiego i prowadzili własną działalność rzemieślniczą. Piotr od najmłodszych lat pomagał w warsztacie ojca, który specjalizował się w projektowaniu schowków i sejfów.
Od 1861 r., przez pięć lat terminował u majstra cechowego Wincentego Pawłowskiego w Lublinie. Następnie w 1866 r. przed Urzędem Starszych Zgromadzenia Ślusarskiego Ruśnikarskiego i Nożowniczego zdał egzamin i uzyskał tytuł czeladnika ślusarskiego.
Po zdaniu egzaminu pracował krótko w warsztacie u swego brata w Kielcach, a następnie znalazł zatrudnienie w Zakładach Żelaza „Krasna –Mniów” w Krasnej. Jako wykwalikowany czeladnik ślusarski pracował także w Zakładach Górniczych „Ruda Maleniecka” i Fabryce Żelaza, Łopat i Narzędzi Rolniczych w Rudzie Malenieckiej. Kierownictwo zakładów wysyłało go często do innych budujących się fabryk na terenie Kielecczyzny, w których nadzorował montaż maszyn i urządzeń technicznych. Podczas wyjazdów służbowych, dowiedział się od zagranicznych kontrahentów, że na Zachodzie robione są próby przykrywania palenisk kuchennych żelaznymi blachami. W Polsce użytkowano bowiem kuchnie i piece z otwartym paleniskiem, co było bardzo kłopotliwe dla użytkowników. Te nowinki techniczne wykorzystał w swojej przyszłej działalności zawodowej.
W 1875 r. w Końskich, przy ul. Pocztowej 7 założył warsztat ślusarsko-mechaniczny. Samodzielnie opracował konstrukcje swoich maszyn do obróbki żeliwa z napędem nożnym, a odlewanie zaprojektowanych modeli zlecił Hucie „Stąporków”. Zapotrzebowanie na nowe wyroby piecowe w owym czasie było tak duże, że warsztat szybko przekształcił się w fabrykę produkującą blaty z fajerkami, ruszty i drzwiczki do pieców, sygnowane napisem „Piotr Ławacz – Końskie”.
W latach 80. XIX w. uruchomiono linię kolejową przez Końskie. To przyczyniło się do powstania nowych fabryk odlewniczych w mieście. Odlewnie Kronenbluma, Mintza czy Hochberga zaczęły produkcję wyrobów o tym samym profilu co Piotr Ławacz.
Wobec problemów związanych z transportem wyrobów i ostrą konkurencją, Piotr postanowił założyć montownię drzwiczek w Piotrkowie i Łodzi, gdzie w szybkim tempie zaczął się rozwijać przemysł włókienniczy. Początkowo sprowadzał tam odlewy ze Stąporkowa, a później uruchomił własną odlewnię na obrzeżach miasta, gdzie wykonywano nowe modele drzwiczek. Niestety okres pomyślnego rozwoju zakładu nie trwał długo. Konkurencja niemiecka i epidemia cholery w Łodzi spowodowała likwidację odlewni. W Łodzi Piotr Ławacz wygrał proces sądowy, przeciwko niemieckiej firmie konkurencyjnej, która kopiowała jego wyroby. Uzyskane w ten sposób pieniądze, przeznaczył na unowocześnienie i remont zakładu w Końskich, gdzie ok. 1890 r. przeprowadził się wraz z rodziną na stałe.
W 1891 r. rząd Rosji rozpoczął budowę linii kolejowej przez swoje terytorium na Daleki Wschód. Rosyjskie Ministerstwo Handlu ogłosiło międzynarodowy przetarg na dostawę wszelkich artykułów potrzebnych do tej inwestycji, w tym na dostawę artykułów piecowych. Firma Piotra Ławacza z Końskich otrzymała dochodowe zamówienie na komplety drzwiczkowe do pieców i kuchni w budynkach stacyjnych, budowanych wzdłuż linii kolei transsyberyjskiej od Uralu po Władywostok. Przy okazji artykuły z koneckiej fabryki znalazły dodatkowe rynki zbytu w Turcji, Mongolii czy Persji. Wyroby żeliwne oznaczane były napisami „P. ŁAWACZ Końskie” oraz na życzenie zamawiającego literami SŻD, co oznaczało Siewiernaja Żeleznaja Doroga. Był to okres szczególnego rozwoju fabryki. Zakupiono nowoczesną maszynę Diesla, zwiększono liczbę zatrudnionych robotników, a produkcja dla tak ważnej inwestycji znacznie podniosła prestiż Końskich. Dobra passa fabryki trwała do czasu wybuchu strajków szkolnych w Końskich w latach 1905-1907. Wielu robotników i terminatorów zaangażowanych w działalność konspiracyjną musiało opuścić miasto, w obawie przed przymusowym poborem do wojska rosyjskiego. Końskie opuścili również synowie Piotra Ławacza.
W 1913 r. Piotr otworzył dwie filie fabryczne – w Warszawie i w Łodzi, a produkcję w koneckiej fabryce wznowił po I wojnie światowej, kiedy po raz kolejny wzrósł popyt na elementy wyposażenia piecowego.
W 1922 r. kierowanie firmą przekazał synom Antoniemu i Zygmuntowi,
a pozostałych członków rodziny obdarował udziałami w wartości fabryki.
W 1924 r. Polski Komitet Normalizacyjny uznał Piotra Ławacza za specjalistę w zakresie okuć kuchennych i zaprosił do współpracy. Piotr Ławacz sporządził, zlecone mu przez PKN, pierwsze w kraju polskie normy na drzwiczki i blaty do kuchni i pieców. Za pionierskie opracowanie w tej dziedzinie produkcji, został uhonorowany złotą odznaką PKN.
Piotr Ławacz w 1877 r. zawarł w Żarnowie związek małżeński z Heleną Teofilą Składzińską (c. Adama i Franciszki z d. Brikner; ur. w 1859 r. we wsi Chlewiska, po śmierci ojca mieszkającą z matką we wsi Machory). Początkowo mieszkali w Łodzi, następnie przeprowadzili się do Końskich.
Helena Ławacz na terenie koneckiego zakładu prowadziła nieoficjalną, prywatną ochronkę dla najmłodszych dzieci i szkółkę przydomową dla starszej młodzieży, oddanej do nauki zawodu w fabryce. Mimo wielokrotnych kontroli przeprowadzanych przez policję carską, uczyła czytania, pisania, liczenia, a także języka polskiego i historii Polski.
Piotr i Helena mieli dziesięcioro dzieci:
- Marianna Stanisława (*1878, †1943). Do emerytury pracowała w biurze fabrycznym przy ul. Pocztowej. Zmarła w Końskich.
- Stanisława Lucyna (*1880, †1941). Wyszła za mąż za przedwojennego burmistrza Radomia Tomasza Wajnbergera, z którym miała czterech synów. Zmarła w Końskich.
- Stefan (*1882, †1893). Utonął w wieku 11 lat w Końskich.
- Aleksander Józef (*1884, †1933). Pracownik koneckiego Magistratu. Zrezygnował z udziałów w rodzinnej firmie i wraz z żoną Anielą prowadził
w Końskich sklep z bronią i amunicją, mieszczący się przy ówczesnej ul. 3 Maja. - Karol Lucjan (*1886, †1955). Pracownik koneckiego Magistratu, organizator koła POW na terenie Końskich, uczestnik Bitwy Warszawskiej. Prowadził filię rodzinnej fabryki w Warszawie.
- Jan (*1889, †1935). Prowadził filię rodzinnej fabryki w Łodzi.
- Zygmunt Felicjan (*1890, †1967). Przejął zarządzanie konecką fabryką po swoim ojcu Piotrze.
- Antoni (*1893, †1939). W latach 1919-1921 walczył w ochotniczej Armii Polskiej, pod dowództwem gen. Lucjana Żeligowskiego na terenie Polski, Litwy, Estonii i Białorusi. Uczestnik Bitwy Warszawskiej. Członek Zarządu koneckiego Magistratu, komendant koła POW w Końskich i organizator koneckiej spółdzielczości „Społem”.
- Piotr Jerzy (*1897, †1970). Oficer Legii Akademickiej, uczestnik Bitwy Warszawskiej. Absolwent wydziału Prawa i Nauk Politycznych UW. Sędzia Sądu Wojewódzkiego w Poznaniu oraz sędzia Sądu Najwyższego w Warszawie.
- Julia Aniela (*1899, †1972). Absolwentka historii i filologii polskiej UW. Pracownik naukowy Uniwersytetu Warszawskiego i Archiwum Akt Dawnych w Warszawie.
Helena Ławacz zmarła w 1920 r. w Końskich, a Piotr Ławacz 14 września 1925 r. Oboje zostali pochowani na koneckim cmentarzu.
Źródła:
- Księgi parafialne Lublin, źródło: https://szukajwarchiwach.pl/35/1861/0/2.4/39/skan/full/qXhROK2lSnsXNqQlYqjaFQ
- Księgi parafialne Żarnów, źródło: https://familysearch.org/pal:/MM9.3.1/TH-1942-22011-5333-36?cc=1407440&wc=9R1R-2NR:21713801,64822301,65124101
- Fajkosz A., Fabryka Ławacz, „Tygodnik Konecki” 2000, nr 2.
- Ławacz M., Mój rodowód. Szkice z przeszłości, anegdoty, wspomnienia, Warszawa 2009.
- Wywiad z p. Krzysztofem Ceborskim, praprawnukiem Piotra Ławacza – czerwiec 2018.