Biograficzny Internetowy Słownik Ziemi Koneckiej

Kos Kazimierz (1906-1988)

Kazimierz Kos urodził się 14 stycznia 1906 r. w Gnaszynie k. Częstochowy. Ojciec Jan Kos pracował jako górnik w pobliskiej kopalni rudy żelaza. Matka Waleria prowadziła gospodarstwo domowe. W niedługim czasie cała rodzina przeniosła się do Końskich, gdzie rodzice nabyli dom przy ul. Krakowskiej 13, wraz z gruntami rolnymi. Kazimierz miał sześcioro rodzeństwa – dwie siostry: Pelagię i Stanisławę oraz braci: Jana, Piotra, Bronisława i Antoniego.

Sportowiec, działacz „Sokoła”
Po ukończeniu szkoły powszechnej oraz gimnazjum w Końskich uczył się rymarstwa, jednocześnie był aktywnym działaczem tutejszego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Szczególne predyspozycje objawiał w ćwiczeniach na drążku wysokim oraz na kółkach, w których to konkurencjach był mistrzem. Ale jednocześnie zdawał sobie sprawę, że „Sokół” powołany jest nie tylko do wyrabiania muskułów, lecz także do większych i wyższych celów. Celem tej patriotycznej organizacji było stworzyć typ „Sokoła” – żołnierza, „Sokoła” – obywatela, „Sokoła” – Polaka.

Żołnierz – 84 pp w Pińsku
W latach 20. Kazimierz Kos został powołany do odbycia służby wojskowej w 30 Poleskiej Dywizji Piechoty. Po odbyciu szkolenia z zakresu łączności służył w 84 pp w Pińsku jako łącznościowiec. Po wybuchu II wojny światowej wraz z oddziałami Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie” gen. bryg. Franciszka Kleeberga przeżył klęskę wrześniową. Pamiętał doskonale ostatni rozkaz gen. Kleeberga o zakończeniu działań ostatnich regularnych oddziałów Polskiej Armii w Obronie Ojczyzny w 1939 r. z dnia 5 X 1939 r., z godz. 16.30:

Żołnierze z dalekiego Polesia, znad Narwi, z jednostek, które się oparły w Kowlu demoralizacji – zebrałem Was pod swoją komendę, by walczyć do końca. Chciałem iść najpierw na południe – gdy to się stało niemożliwe – nieść pomoc Warszawie. Warszawa padła, nim doszliśmy. Mimo to nie straciliśmy nadziei i walczyliśmy dalej. Najpierw z bolszewikami – następnie w 5-dniowej bitwie pod Serokomlą z Niemcami.
Wykazaliście hart i odwagę w czasie zwątpień i dochowaliście wierności Ojczyźnie do końca. Dziś jesteśmy otoczeni, a amunicja i żywność są na wyczerpaniu. Dalsza walka nie rokuje nadziei, a tylko rozleje krew żołnierską, która jeszcze przydać się może. Przywilejem dowódcy jest brać odpowiedzialność na siebie. Dziś biorę ją w tej najcięższej chwili – każąc zaprzestać dalszej bezcelowej walki, by nie przelewać krwi żołnierskiej nadaremnie.
Dziękuję Wam za Wasze męstwo i Waszą karność, wiem, że staniecie, gdy będziecie potrzebni.
Jeszcze Polska nie zginęła.

Dowódca S.G.O. Polesie
KLEEBERG
Gen. bryg.

Rankiem 6 października 1939 r. ostatnie walczące w wojnie obronnej oddziały wojska polskiego złożyły broń. Większość żołnierzy gen. Kleeberga poszła do niewoli niemieckiej, cześć z nich podjęła się ucieczki i powrotu do domu. Wśród nich był Kazimierz Kos. Mimo uciążliwości drogi i braku jakiegokolwiek pożywienia zdołał dotrzeć do Końskich. Włączył się do walk partyzanckich przeciw niemieckim okupantom.

Praca w szkole, wychowawca młodzieży
Po zakończeniu II wojny światowej rozpoczął pracę jako nauczyciel przedmiotów zawodowych w Zasadniczej Szkole Zawodowej im. Stanisława Kwiatkowskiego w Końskich. Jednocześnie podnosił swoje kwalifikacje. W 1949 r. ukończył kurs kupiecki w Łodzi. W 1955 r. uzyskał tytuł mistrza rymarstwa wydany przez Izbę Rzemieślniczą w Kielcach. W 1962 r. ukończył Liceum Ogólnokształcące w Kielcach i uzyskał świadectwo dojrzałości, a w 1964 r. ukończył Studia Pedagogiczne w Warszawie. Wychował wiele pokoleń młodzieży. Był dla nich nie tylko wychowawcą, lecz również wzorem do naśladowania.

Działacz Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej
Nie zaprzestał działalności na niwie sportowej. Kiedy 3 maja 1957 r. w Warszawie postanowiono powołać Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej, w Kielcach powstał Zarząd Wojewódzki, a w terenie rozpoczęły działalność ogniska terenowe. Kazimierz Kos był jednym z twórców i prezesem ogniska terenowego w Końskich. Ognisko to powstało we wrześniu 1957 r. i skupiało swoją działalność na sporcie, wypoczynku i rekreacji. Kazimierz Kos przez wiele lat był członkiem Zarządu Wojewódzkiego TKKF w Kielcach. W dniach 16 – 17 stycznia 1958 r. uczestniczył w I Krajowym Zjeździe TKKF w Warszawie. W l. 1960-1962 był członkiem Plenum Zarządu Głównego TKKF.

Życie rodzinne
18 stycznia 1930 r. Kazimierz Kos zawarł związek małżeński z Heleną Kozłowską (ur. 27 kwietnia 1910 r. , zm. 30 listopada 1974 r.) w Końskich. Helena Kos prowadziła sklep z galanterią w centrum miasta. Ostatnie swoje lata Kazimierz Kos spędzał często na własnej działce przy ulicy Wjazdowej, pracując i podziwiając piękno przyrody. Zmarł 19 września 1988 r. Spoczywa wraz z żoną na cmentarzu parafialnym w Końskich.

Źródło:

  • Dobrowolski W., Kazimierz Kos, [w:] 100 postaci na 100-lecie Niepodległej : poczet zasłużonych dla Ziemi Koneckiej,  Wydawnictwo Arslibris, Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Końskie, 2018.
Autor: Dobrowolski Wacław