Biograficzny Internetowy Słownik Ziemi Koneckiej

Kacperski Bogumił Stanisław (1922 – 2001)

Kacperski Bogumił Stanisław „Frycz”, „Malina”, „Kil”

Urodził się 26 marca 1922 r. w Tomaszowie Mazowieckim. Ojciec Stefan Marian Kacperski był inwalidą wojennym (walczył w II Korpusie podczas I wojny światowej). W 1918 r. w bitwie pod Kaniowem został wzięty do niewoli i osadzony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Po wojnie był urzędnikiem wojskowym Dowództwa Centralnego Składu Uzbrojenia w Dęblinie. Od 1916 r. był nauczycie­lem w Grójcu, a od 1921 r. uczył języka polskiego w Prywatnym Progimnazjum w Końskich. Został odznaczony Krzyżem Walecznych w 1919 r., Medalem Zwycięstwa (Medal Międzysojuszniczy) w 1922 r. Matka Helena Maria z domu Mielechowicz była nauczycielką w szkole w Kozłowie (od 1915 r.) i w Szkole Powszechnej w Kornicy.

W 1935 r. Bogumił Kacperski ukończył siedmioklasową Publiczną Szkołę Powszechną w Stąporkowie. Będąc uczniem tej szkoły był również członkiem Związku Harcerstwa Polskiego w I Drużynie Harcerskiej im. Księcia Józefa Poniatowskiego w Stąporkowie. Naukę kontynuował w Państwowym Gimnazjum Koedukacyjnym im. św. Stanisława Kostki w Końskich. Świadectwo dojrzałości uzyskał na tajnych kompletach w 1942 r. 

Podczas II wojny światowej pracował w Zakładach Przemysłowych „Neptun” w Końskich (1940 do 31.03.1943), jako kierownik Biura wypłat, następnie do chwili aresztowania w Radzie Głównej Opiekuńczej. 

Brał czynny udział w działalności konspiracyjnej na Ziemi Koneckiej. W dniach 3-4 września 1939 r. służył jako ochotnik w jednej z grup koneckiej samoobrony. Od jesieni 1939 r. należał do Gimnazjalnej Drużyny Bojowej, a w drugiej połowie 1940 r. zaczął organizować własną grupę konspira­cyjną, złożoną z młodszych uczniów gimnazjalnych, z którą na początku 1941 r. wszedł do ZWZ. 

W miejskim plutonie 201, podległym Komendantowi Miasta, dowodził drużyną i przejściowo był również jego dowódcą (od jego pseudonimu pluton ten nazwano później „plutonem Maliny”). Od jesieni 1941 r. pluton 201 organizował, w ramach ogólnokrajowej akcji dywersyjnej zwanej „Akcją N”, rozlepianie plakatów i podrzucanie gazetek antyhitle­rowskich w j. niemieckim, skierowanych głównie do żołnierzy Wehrmachtu.

Brał udział w przyjmowaniu zrzutów (1942 r. – Młynek Nieświński: ewakuacja gotówki i sprzętu, omyłkowo zrzuconych 30/31 marca 1942 r. w pobliże obozu jeńców sowieckich „na Budowie” oraz w zrzutach w styczniu i marcu 1943 r.).

Szkolenie wojskowe odbył w 1942 r. w prowadzonym przez Mariana Słomińskiego „Babinicz” Pierwszego Zastępczego Kursu Szkoły Podchorążych Piechoty Rezerwy i uzyskał stopień kaprala podchorążego. Do stopnia podporucznika awansował w późniejszym czasie. 

Był współorganizatorem pierwszego rozbicia, a właściwie opanowania więzienia w Końskich w nocy z 2 na 3 listopada 1942 r. W styczniu 1943 r. został adiutantem komendanta obwodu rotmistrza Jana Rusinowskiego „Mściwego”, „Franciszka Nowaka”, następcy poległego podczas obławy niemieckiej, zorgani­zo­wanej 1/2 listopada 1942 r., kpt. Jana Stoińskiego „Górskiego”. Funkcję adiutanta pełnił również przy kolejnym komendancie obwodu, kpt. Janie Świeczce „Mateuszu”,„Boromeuszu”, łącząc ją z funkcją szefa referatu V – łączności komendy obwodu. 

Aresztowany 20 sierpnia 1943 r., był więziony i torturowany przez Gestapo w Radomiu, a następnie wywieziony do obozu koncentracyjnego Auschwitz Birkenau (nr 150107) i przydzielony do karnej kompanii. Od 6 listopada 1943 r. do 5 maja 1945 r. był więźniem Mauthausen (nr 3300) i Gusen I (nr obozowy 45081). Działał w obozowym Ruchu Oporu. Potwierdzeniem jest zapis w Księdze XIV poz. 673 – Mauthausen. Był ofiarą badań pseudomedycznych.

Około 16 lipca 1945 r. wrócił do Końskich.

W latach 1945 – 1949 studiował na Uniwersytecie Łódzkim na wydziale prawno-ekonomicznym. Po ukończeniu studiów przeniósł się do Krakowa i pracował w Instytucie Obróbki Skrawaniem. W latach 1952-1979 był kierownikiem Zakładu Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej. Był również starszym wykładowcą Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie.

Bogumił Kacperski był współorganizatorem i regularnym uczestnikiem kombatanckich uroczystości, takich jak „Konecki Wrzesień”, „Wykus” czy uroczy­stości w Wąchocku. Kompletował wspomnienia kolegów, by utrwalić pamięć wojennych dziejów Końskich i Ziemi Koneckiej. 

W swoim dorobku miał również szereg artykułów wspomnienio­wych (drukowanych w Wydawnictwie Lekarskim w Krakowie), poświęco­nych zmarłym Koleżankom i Kolegom.

Był pomysłodawcą i współautorem książek historycznych wydawanych przez Bibliotekę Publiczną Miasta i Gminy Końskie jako seria Końskie. Szkice Historyczne

Był członkiem:

  • Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych;
  • Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej;
  • Towarzystwa Opieki nad Majdankiem;
  • Klubu byłych Więźniów Obozów Koncentracyjnych Mauthausen-Gusen.

Ożenił się z Alodią z d. Krzysiowską (1925-2014), która była wieloletnim pracownikiem biblioteki Państwowych Zakładów Lotniczych. Mieli dwóch synów: Andrzeja Bogumiła (ur. 1950 r.) i Jacka Mirosława (ur. 1955 r.). Bogumił Stanisław Kacperski zmarł 30 grudnia 2001 r. Spoczywa na cmentarzu Parafii Najświętszego Salwatora w Krakowie.

Odznaczenia:

  • Krzyż Walecznych (1943 r., potwierdzony 1949 r.)
  • Krzyż Armii Krajowej (1971 r.)
  • Medal Wojska (1948 r.) 
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974 r.)
  • Krzyż Oficerski Orderu Polonia Restituta (1981 r.)
  • Krzyż Partyzancki (1959 r.)
  • Honorowa Odznaka lOS (1964 r.)
  • Honorowa Odznaka Ruchu Przyjaciół Harcerstwa (1970 r.)
  • Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
  • Medal Zwycięstwa i Wolności (1946 r.)
  • Złota Odznaka Miasta Krakowa (1969 r.)
  • Złota Odznaka Ziemi Krakowskiej (1981 r.)
  • Krzyż Oświęcimski (1986 r.)

Źródła: 

  • Bogumił Stanisław Kacperski. Nota biograficzna, oprac. syn Jacek Kacperski (październik 2018), mps w archiwum BPMiG Końskie.
  • Kacperski B., Wroniszewski J.Z., Końskie i powiat konecki 1939-1945. Cz. 3, Konspiracja konecka 1939-1943,  Końskie 2005.
  • Kacperski B., Pierwszy zrzut koło Końskich 30/31 marzec 1942, [w:] końskie.org.pl, źródło: https://www.konskie.org.pl/2014/07/pierwszy-zrzut-koo-konskich-3031-marzec.html 2

Autor: Makówka Anna