Biograficzny Internetowy Słownik Ziemi Koneckiej

Kwietniewski Zygmunt (1905-1990)

Urodził się 18 listopada 1905 r. w Bodzentynie i tam też pobierał pierwsze nauki. Ukończywszy szkołę podstawową kształcił się w bodzentyńskim Seminarium Nauczycielskim Koedukacyjnym. Ponieważ nie obejmowało ono pełnego kursu maturalnego, czwarty i piąty kurs (klasy) uzupełniał w Seminarium Nauczycielskim w Turkowicach (pow. hrubieszowski), które ukończył w 1928 r. W tym samym roku ukończył w Warszawie kurs budownictwa ogniotrwałego, a następnie w latach 1928/1929 był słuchaczem na kursach budowy maszyn przy cieszącej się wówczas dobrą renomą Wyższej Szkole Technicznej Wawelberga. W 1929 r. został powołany do odbycia służby wojskowej. W jej trakcie ukończył szkołę podoficerską.

W stopniu plutonowego rezerwy w 1933 r. mianowany został dowódcą 2 plutonu 3 kompanii 4 pp Legionów w Suchedniowie, w celu prowadzenia zajęć i ćwiczeń w oddziałach przysposobienia wojskowego.

W 1932 r. podjął zatrudnienie w Banku Spółdzielczym w Bodzentynie. W tym samym roku założył tam ogniwo Związku Strzeleckiego. Organizacja ta wyka­zy­wała w kolejnych latach ożywioną działalność, o czym nawet donosiła prasa.

W roku 1933 otrzymał posadę w powiatowym Urzędzie Skarbowym w Końskich, gdzie pracował do 1948 r. Podczas tej pracy był działaczem związkowym, pełniąc funkcję wiceprzewodniczącego i przewodniczącego Związku Zawodowego Pracowników Skarbowych.

We wrześniu 1939 r. z bronią w ręku uczestniczył w zbrojnej grupie, zorganizowanej przez Rejonową Komendę Uzupełnień w Końskich; zadaniem grupy było przepędzenie dywersantów niemieckich w Przedborzu, którzy okazali się później szpicą wojskową do ochrony mostu na Pilicy. Nie mając przydziału udał się na wschód w poszukiwaniu organizującego się wojska, a nie uzyskawszy wcielenia powrócił do Końskich. Jeszcze we wrześniu otrzymał od władz niemieckich wezwanie do stawienia się do pracy w koneckim Urzędzie Skarbowym. W jej trakcie namawiał i wskazywał możliwości zaniżania podatków, obniżając wpływy podatkowe okupanta i wspomagając finansowo wielu ludzi. Słuchał radia i czytał podziemną prasę. Wykorzystując pretekst załatwiania spraw służbowych kontakto­wał się z zaufanymi osobami i przekazywał im pozyskane wiadomości i informacje, a także tajne gazetki. Ci zaś przekazywali je dalej. W czasie wolnym od pracy nielegalnie sprowadzał z Radomia skóry, w które zaopatrywał w okolicy szewców do robienia tak potrzebnych na co dzień butów. Przemycał również skóry do getta, wspomagając ludność żydowską. Wspomagał też w działalności konspiracyjnej swoją żonę Leokadię zaprzysiężoną w ZWZ, a potem w AK, działającą w ruchu oporu jako sanitariuszka pod pseudonimem „Lidka”, udzielającą pomocy rannym i chorym partyzantom, a także ludności cywilnej okolicznych miejscowości.

W 1949 r. podjął pracę w Oddziale Okręgowym Związku Cechów (później Cech Rzemiosł Różnych), gdzie zajmował stanowisko kierownika biura i księgowego do 1953 r. W latach 1953 – 1955 sprawował funkcję prezesa zarządu i kierownika Pomocniczej Spółdzielni Wielobranżowej „Rzemiosło”, której był też założycielem.

W roku 1955 został ponownie kierownikiem biura i księgowym w Cechu Rzemiosł Różnych w Końskich, a w latach 1958 – 1967 kierownikiem biura i księgowym w Cechu Rzemiosł Różnych w Skarżysku-Kamiennej. Natomiast w latach 1967 – 1971 pełnił funkcję kierownika Spółdzielni Zaopatrzenia i Zbytu w Końskich.

Przez 22 lata był zaangażowanym działaczem ruchu spółdzielczego. Pełniąc ważne funkcje w organizacjach spółdzielczych przyczyniał się do tworzenia warunków przetrwania rzemiosła indywidualnego, zapewnienia zaopatrzenia w materiały i surowce, pozyskiwania i szkolenia młodzieży rzemieślniczej oraz podtrzymywania etosu rzemieślnika.

Prawdziwą pasją Zygmunta Kwietniewskiego było pszczelarstwo, któremu oddawał się z upodobaniem. Pozyskiwał wiedzę, samokształcił się, uczestniczył w kursach specjalistycznych i przez lata zdobywał osobiste doświadczenia. Odnosił się do pszczół i ich pracy z wielkim poszanowaniem. Doceniał ich wielką rolę odgrywaną w przyrodzie. Dla niego pszczoła nigdy nie „padła”, lecz zawsze „umarła”. Już w 1954 r. uzyskał świadectwo uznania swojej pasieki za wzorcową, z klauzulą, że posiada ona pierwszeństwo do wsparcia przez organy państwa. Takie świadectwa otrzymywał w kolejnych latach. Swoją głęboką wiedzą i doświad­czeniem dzielił się chętnie z innymi. Bardzo mu zależało, żeby pasieki były prowadzone fachowo i zgodnie z wiedzą naukową, na jak najwyższym poziomie. W 1965 r. pozyskał kompetencje rzeczoznawcy chorób pszczelich. Szereg lat pełnił funkcję prezesa Rejonowego Koła Pszczelarzy w Końskich.

Był mocno zainteresowany krajoznawstwem, w szczególności zabytkami, miejscami historycznymi i związanymi z nimi wydarzeniami. Już w 1925 r., podczas pobytu w Bodzentynie prowadził koło Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Do PTTK Końskie wstąpił  24 lipca 1971 r. Dwa lata później został członkiem oddziałowej Komisji Opieki nad Zabytkami i Ochrony Przyrody,  a w roku 1978 jej przewodniczącym. W latach 1976-1980 pełnił też funkcję członka Zarządu Oddziału PTTK w Końskich.  Wspólnie z żoną Leokadią angażował się w dzieło ratowania zdewastowanych po wojnie zabytków architektury i historycznych grobów powstańców 1863 roku. Zdobył uprawnienia Społecznego Opiekuna Zabytków. Był członkiem Komisji Inwentaryzacji Krajoznawczej przy koneckim Oddziale PTTK. Sporządzał karty ewidencyjne cmentarzy w  rejonie Końskich.

Własnoręcznie wyremontował zabytkową kapliczkę w zespole pałacowym w Końskich. Kontynuował organizację corocznych zjazdów społecznych opiekunów zabytków. Po odnalezieniu zaginionego podczas wojny popiersia Tadeusza Kościuszki usilnie zabiegał o jego rekonstrukcję. Zrealizował swój cel w 1980 r. Pomnik został posadowiony w parku miejskim, w miejscu wskazanym przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków i ponownie odsłonięty.

Zygmunt Kwietniewski przyczynił się do zabezpieczenia kunsztownych zabytkowych wazonów w bramach parkowych. Zabiegał też u władz samorządowych wszystkich szczebli o podjęcie prac zabezpieczających i remontowych innych koneckich zabytków. Uczestniczył w gromadzeniu eksponatów do regionalnej Izby Pamięci funkcjonującej przy PTTK w latach 1978-1987. Organizował autokarowe wycieczki krajoznawcze dla członków komisji oraz sympozja naukowe, szkolenia i prelekcje na temat dóbr kultury i tradycji ludowych na Ziemi Koneckiej. Podejmował też wiele działań dla upamiętnienia konecczan pomordowanych w obozach koncentracyjnych, co zaowocowało umieszczeniem tablicy memoratywnej na ścianie kościoła św. Anny w Końskich.

Bogata wszechstronna działalność zawodowa i społeczna, prowadzona z pasją, oddaniem i pożytkiem dla wielu ludzi oraz środowisk była dostrzegana i wysoko oceniana przez mieszkańców miasta. Miała ona także wyraz w różnorodnych wyróżnieniach. Dla znajomych pozostał w pamięci jako człowiek wzbudzający zaufanie, życzliwy i otwarty na sprawy oraz problemy innych.

Zygmunt Kwietniewski zmarł 16 lutego 1990 r. Spoczywa wraz z żoną Leokadią w rodzinnym grobowcu na cmentarzu parafialnym w Końskich.

Przyznane odznaczenia i wyróżnienia:

  • Odznaka „Za Zasługi dla Kielecczyzny” (1972)
  • Medal im. ks. dr Jana Dzierżona „Za wybitne zasługi w rozwoju pszczelarstwa” (1979)
  • Odznaka Honorowa Polskiego Związku Pszczelarskiego
  • Złota Honorowa Odznaka PTTK (1980)
  • Odznaka „Za Zasługi dla PTTK Województwa Kieleckiego” (1985)
  • Odznaka „Za Zasługi dla Spółdzielczości”
  • Odznaka „Za Zasługi dla Izby Rzemieślniczej w Kielcach”

Źródła:

  • Pasek W., Krajoznawcy Ziemi Koneckiej, Kielce-Końskie 2008, s. 28-29.
  • Notatka biograficzna sporządzona przez Stanisława Cisaka w październiku 2018 r., w zbiorach autora.
  • Dokumenty archiwum rodzinnego córki Marzenny Kwietniewskiej-Cisak.
  • Wywiad z p. Marzenną Kwietniewską-Cisak, córką Zygmunta Kwietniewskiego – listopad 2018 r.
Autor: Pasek Wojciech