Biograficzny Internetowy Słownik Ziemi Koneckiej

Brykner Ludwik (1915-2002)

Urodził się 17 maja 1915 r. w Kraśnianach (pow. postawski, woj. wileńskie). Faktycznie urodził się w Wilnie, a w Kraśnianach został ochrzczony w kaplicy majątkowej. Ojciec Bronisław Maksymilian Brykner (1884 – 1969) był malarzem i renowatorem obrazów, wykonawcą wielu oryginalnych poli­chromii kościelnych. Od 1925 r. prowadził własną pracownię w Warszawie. Był wiceprezesem warszaw­skiej grupy artystycznej „Zachęta”, założycielem i prezesem okręgu krakowskiego „Zachęty”, prezesem Koła Klubu Marynistów, Ligi Przyjaciół Żołnierza i Ligi Obrony Kraju przy Związku Polskich Artystów Plastyków. Wielokrotnie nagradzany i odznaczany w związku ze swoją działalnością artystyczną i społeczną.

Matka Alisa Brykner, z d. Makowiecka, zm. w 1916 r. w Moskwie i tam została pochowana.

Wychowywała go babka Maria Makowiecka, w majątku Nowe Jasieniewicze (gm. Duniłowicze, pow. postawski, woj. wileńskie).

Ukończył Gimnazjum im. Władysława IV w Warszawie.

Powołany w 1936 r. odbył zasadniczą służbę wojskową w 23 Pułku Ułanów Grodzieńskich w Postawach.

W latach 1948-1958 pracował w Państwowym Domu Młodzieżo­wym w Krzeszowicach na stanowisku intendenta. W latach 1958-1978 w Kopalni Wapienia „Czatkowice” k. Krzeszowic na stanowiskach: kierownik Działu Transportu Samochodowego, potem Główny Kasjer, kierownik Działu Administracyjno-Socjalnego oraz w Dziale Zaopatrzenia jako branżowiec i zastępca kierownika Działu Zaopatrzenia. W latach 1971-1975 był prezesem OSP w Krzeszowicach.

W kampanii wrześniowej walczył w składzie 23 Pułku Ułanów Grodzieńskich. Aresztowany 20 września 1939 r. przez NKWD, przebywał przez 9 miesięcy w więzieniach NKWD: Głębokie, Berezwecz – klasztor, Orsza, Mińsk i Witebsk. 29 czerwca 1940 r. otrzymał zaoczny wyrok NKWD na 8 lat poprawczych łagrów, pod zarzutem należenia do organizacji paramilitarnej „Krakusy”, przy 23 Pułku Ułanów Grodzieńskich w Postawach oraz jako ziemianin. W lipcu 1940 r. odesłany do łagrów za rzeką Peczorą do budowy linii kolejowej do Workuty. Zwolniony 20 września 1941 r. na mocy umowy Sikorski – Majski.

23 marca 1942 r. wcielony został do Wojska Polskiego na terenie ZSRR i 27 marca wypłynął z portu Krasnowodsk przez Morze Kaspijskie do portu Pahlavi w Persji. W Teheranie w oczekiwaniu na reorganizację i wyjazd do Palestyny pełnił służbę wartowniczą. W Palestynie został wcielony na stałe do 4 kompanii 4 baonu 2 brygady 3 Dywizji Strzelców Karpackich 2 Korpusu Polskiego na stanowisko strzelca i przeszedł ćwicze­nia. 13 listopada 1943 r. odkomenderowany do Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty przy Centrum Wyszkolenia Armii w Palestynie, którą ukończył 5 marca 1944 r. i uzyskał stopień starszego strzelca podchorążego.

W marcu 1944 r. wyjechał na front we Włoszech, gdzie wziął czynny udział w kampanii włoskiej w bitwie pod Monte Cassino. W czasie 2 natarcia został ranny 17 maja 1944 r. na Wzgórzu 593. Znalazł się w szpitalu polowym w Mottoli. Następnie przeszedł szkolenie rekrutów w 24 batalionie Bazy Korpusu i w rejonie Ankony dołączył do swojej 4 kompanii. Został podoficerem gospodar­czym, a następnie odkomenderowany na instruktora do Ośrodka Szkoleniowego w Apeninach w rejonie miasta Arezzo. Awans na kaprala podchorążego otrzymał 1 stycznia 1945 r.

Na zakończenie działalności wojennej wziął udział jako dowódca plutonu w zdobyciu Bolonii 21 kwietnia 1945 r.

Po zakończeniu działań wojennych we Włoszech 4 baon SK został przenie­siony do miasta Bitonto na południu Włoch, gdzie pełnił służby wartowni­cze w oczekiwaniu na demobilizację. Po przydzieleniu przez Anglików 24 koni i utwo­rzeniu ochotniczego plutonu konnego został dowódcą tego plutonu (od jesieni 1945 r. do wiosny 1946 r.). Pluton zajmował się patrolowaniem składów amunicji i pomocą dla stałych posterunków pieszych.

W kwietniu 1946 r., po demobilizacji, wyjechał do Wielkiej Brytanii, by przez Liverpool powrócić do Polski 16 lipca 1947 r. W Krakowie spotkał się z żoną i synem. Po powrocie do Polski władze komunistyczne nie uznały jego stopnia wojskowego kaprala podchorążego. Z powodu swojej wojennej przeszłości był przesłuchiwany i aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa.

Należny mu awans na stopień podporucznika uzyskał w 1981 r. (w czasach pierwszej Solidarności), w kolejnych latach awansowany na stopień porucznika, a następnie kapitana.

Po przejściu na emeryturę w 1978 r. zamieszkał na stałe w Końskich.

Został aktywnym działaczem Związku Inwalidów Wojennych RP. W la­tach 1978-1990 był sekretarzem, a od 1996 r. został prezesem Zarządu Oddziału w Końskich. Od 1989 r. działał w Związku Sybiraków. Należał do Stowarzyszenia Byłych Żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie – Karpatczycy z siedzibą w Warszawie.

Ludwik S. Brykner ożenił się z Natalią z d. Korsak (1910-1992), która w kwietniu 1940 r. wraz z synem Andrzejem, matką Eugenią Korsak i bratem Edmundem, wywieziona została do Kazachstanu. Wróciła do kraju w czerwcu 1946 r. do Krakowa. Mieli dwoje dzieci: Andrzeja Ludwika (1939 – 2005) i Barbarę.

Drugą żoną L. Bryknera była Helena, z d. Szymańska (1931-2014).          

Ludwik Brykner zmarł 30 kwietnia 2002 r. Spoczywa na cmentarzu parafialnym w Końskich.         

Przyznane odznaczenia i wyróżnienia:

  • Krzyż Walecznych
  • Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino nr 3040
  • Odznaka za Rany
  • Medal Wojska Polskiego
  • Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie
  • The 1939-1945 Star
  • Italy Star
  • Defence Medal
  • Krzyż Komandorski
  • Krzyż Oficerski
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2000)
  • Złoty Medal Zasługi dla Pożarnictwa (w woj. krakowskim)

Wpisany do Księgi Honorowej Zasłużonych dla Związku Inwalidów Wojennych RP (2001).

Źródła:

  • Monte Cassino, Ankona, Bolonia 1944-2004. Żołnierze 2 Korpusu Wojska Polskiego we Włoszech, pod red. Witolda Żdanowicza, Katowice 2004.
  • Robak T., Sybirak i żołnierz gen. Andersa, „Kombatant. Biuletyn Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych”, 2002, nr 11 (141).
  • W hołdzie bohaterom i zasłużonym dla Ziemi Koneckiej. Reportaże szkolne, pod red. M. Wikiery, Końskie 2018.
  • Bronisław Maksymilian Brykner, [w:] Kołbiel. Ludzie – historie – rodziny, źródło: http://www.kolbiel.eu/ludzie/index9.html
  • Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 10 kwietnia 2000 r.
    o nadaniu orderów i odznaczeń
    , [w:] prawo.pl, źródło: https://www.prawo.pl/akty/m-p-2000-17-374,16877292.html
Autor: Makówka Anna