Telecki Franciszek „Kruk”

Franciszek Telecki urodził się 2 czerwca 1925 r. w Niekłaniu Wielkim. Jego rodzicami byli Józef (1883-1950) i Marianna z d. Rurarz (1880-1965). Ojciec był właścicielem małego gospodarstwa rolnego. Znany był jako znako­mity pszczelarz i miłośnik koni. Zawodowo zajmował się stolarką, zarówno budowlaną, jak i meblową. Wykonywał prace na zlecenie m.in. hrabiego Platera, Nadleśnictwa, urzędników dworskich, księdza. Jako aktywny niekłański społecznik znany był wśród władz powiatowych i gminnych. Matka zajmowała się domem i dziećmi, których było siedmioro: Antoni (1909-1987), Zofia (1912 -1985), Henryk (1915-1988), Jan (1917-2009), Maria (1922-1977), Franciszek (1925-2017) i Piotr (1927-1987).

Franciszek Telecki uczęszczał do Szkoły Podstawowej w Niekłaniu, należał również do drużyny harcerskiej im. Tadeusza Kościuszki. W czasie wojny większość harcerzy z tej drużyny prowadziła działalność konspira­cyjną jako członkowie ruchu oporu. Franciszek Telecki był członkiem Służby Zwycięstwu Polski, Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej – placówka „Anzelma”, „Niemen” w Niekłaniu.

W 1940 r., jako 15-letni chłopiec, podjął przymusową pracę w kopalni rudy żelaza „Wiktoria”, 6 km od Niekłania, w lasach chlewiskich. Na wiado­mość o planowanych wywózkach w głąb Rzeszy uciekł i zatrudnił się w Fabryce Mebli „Schleichert” w Stąporkowie (do grudnia 1942 r., kiedy to został areszto­wany i osadzony w więzieniu). Od stycznia 1943 r. pracownik torowy na stacji kolejowej Niekłań. Franciszek Telecki, działający pod pseudonimem „Kruk”, jako pracownik kolei posiadał cenne informacje o transportach kolejowych. Kilkakrotnie uczestni­czył w akcjach dywersyjnych mających na celu niszczenie niemiec­kich urządzeń i transportów kolejowych, zrywanie łączności oraz zdobywanie żywności i mate­riałów dla partyzantów.

Jego bracia: Antoni „Jesion”, „Tabor”, Henryk „Orlicz”, Jan „Pstrąg” i Piotr  „Sęk”, „Pień” również prężnie działali w AK.

Po wyzwoleniu F. Telecki pracował na stacji Niekłań, Wólka Plebańska, jednak w wyniku szykan i prześladowań Urzędu Bezpieczeństwa musiał wyjechać do Wrocławia. Po powrocie pracował jako zawiadowca stacji PKP Końskie.

Do marca 2017 r. pełnił funkcję prezesa koneckiego koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

Franciszek Telecki był bardzo mocno zaangażowany w organizo­wanie „Koneckiego Września” – od pierwszych kombatanckich uroczystości, które z czasem przekształcone zostały w gminne święto. W ramach „Koneckiego Września” przez wiele lat uczestniczył w licznych spotkaniach z młodzieżą szkolną i harcerską w trakcie wspólnego objazdu miejsc pamięci. Te słynne już „żywe lekcje historii”, wyjątkowe i przejmujące, były świetną okazją do przekazania młodzieży świadectwa walki o wolność przez bezpośrednich świadków – kombatantów.

W życiu prywatnym poślubił Irenę z d. Kurkowską (1927-2000), z którą miał trzy córki: Krystynę, po mężu Koronkiewicz (1951 – ), Urszulę, po mężu Trzeszczkowską (1953 – ) i Małgorzatę, po mężu Dzwonnik (1955 – 2016). W 2002 r. ożenił się powtórnie – drugą jego żoną była Maria z domu Klemińska († 2011).

Franciszek Telecki zmarł 10 kwietnia 2017 r. w Koziej Woli. Spoczywa na cmentarzu parafialnym w Niekłaniu Wielkim.

Otrzymane odznaczenia i wyróżnienia:

• Medal Wojska (1948)
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (1971)
• Odznaka Grunwaldzka (1958)
• Krzyż Partyzancki (1966)
• Brązowy Krzyż Zasługi (1969)
• Odznaka „Za Zasługi dla Kielecczyzny” (1979)
• Dwukrotnie odznaczony Krzyżem Armii Krajowej (Londyn 1981, 1983)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1981)
• Brązowy Medal za Zasługi dla Obronności Kraju (1987)
• Weteran Walki o Niepodległość (1995)
• Krzyż Armii Krajowej (1996)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2006)

Źródła:

• Akta USC Końskie.
• Telecki F., Przeżycia i wspomnienia okupacyjne Franciszka „Kruka” Teleckiego, rps w archiwum BPMiG Końskie.
• Klusek M., Major Franciszek Telecki „Kruk” spoczął w rodzinnym grobie, „Tygodnik Konecki” 2017, nr 16.
• Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 29 września 2006 r. o nadaniu orderów [w:] infor.pl, źródło: http://www.infor.pl/akt-prawny/MPO.2006.086.0000875, postanowienie-prezydenta-rzeczypospolitej-polskiej-o-nadaniu-orderow.html
• Wywiad z p. Agnieszką Dzwonnik-Zatorą, wnuczką mjr. Franciszka Teleckiego – czerwiec 2018.