Urodził się 17 listopada 1912 r. w Miedzierzy, w powiecie koneckim. Ojciec Franciszek (1877-1947) był bardzo dobrym stolarzem, matka Feliksa (1892-1988) opiekowała się domem, wspólnie prowadzili gospodarstwo. Wielgusowie mieli piętnaścioro dzieci, jednak część z nich zmarła wcześnie.

Stanisław był najstarszy, miał 8 rodzeństwa: Janina (1915), Stefan (1917), Ludwik (1920), Jan (1923), Józef (1926), Maria (1929), Kazimierz (1933), Zofia (1936).

Ukończył Szkołę Powszechną w Kawęczynie, a w 1934 r. Państwowe Gimnazjum w Końskich (wychowawcą klasy był Aleksander Orłowski). Będąc uczniem gimnazjum był aktywnym członkiem kółek: polonistycznego, historycznego i modelarstwa lotniczego. Miał osiągnięcia lekkoatletyczne. Był harcerzem – należał do I KDH, a później był drużynowym III KDH im. ks. Józefa Poniatowskiego.

Skierowany do służby wojskowej w II pp Częstochowa, przeniesiony został na własną prośbę do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, którą ukończył w 1937 r. w specjalności pilot, uzyskując 35 lokatę spośród 47 absolwentów (X promocja szkoły). Nominowany do stopnia podporucz­nika pilota, został przydzielony do 2. Pułku Lotniczego w Krakowie, gdzie zajmował stanowisko referenta wychowania fizycznego. W dniach od 23 września do 10 października 1938 r. uczestniczył w operacji przyłączenia Zaolzia, jako pilot do zadań specjalnych w Grupie Operacyjnej „Śląsk”. Za działalność otrzymał pochwałę gen. Władysława Bortnowskiego. Odbył kursy: instruktorów szybowcowych w 1938 r. oraz instrukto­rów wychowania fizycznego w marcu 1939 r. Na krótko przed wybuchem wojny chorował i był operowany.

We wrześniu 1939 r. otrzymał przydział do III/2 Dywizjonu Myśliwskiego Armii „Kraków” do 122 Eskadry Myśliwskiej pod dowództwem kpt. Mieczysława Wiórkiewicza. Pełnił funkcję oficera łącznikowego przy Dowództwie Dywizjonu. Piloci eskadry walczyli przenosząc się kolejno z lotniska polowego Balice na kolejne: Igołomia, Podlodów k. Dęblina, Kraczewice k. Opola Lubelskiego, Strzelce k. Hrubieszowa, Werba k. Włodzimierza Wołyńskiego, by zakończyć w Petlikowicach k. Buczacza. Od 10 września działalność dywizjonu została ograniczona z uwagi na braki paliwa. Stanisław Wielgus wykonywał loty na samolocie RWD-8, okazując wyjątkowy zapał, odwagę osobistą i ofiarność. Do jego zadań należało rozpoznanie lotnisk, dowożenie benzyny i paliwa dla samolotów.

W dniu 11 września 1939 r. wylądował w pobliżu wojsk nieprzyjaciela i zmusił uciekającą obsługę kolejową stacji Radzyń Podlaski do wysłania 3 cystern benzyny do Chełma, zaś 12 września wykonał specjalny nocny lot w celu sprowo­ko­wania dywersanta, który dawał sygnały świetlne samolo­tom nieprzyjaciela. Akcja zakończyła się sukcesem. Stanisław Wielgus zmuszony był do przymuso­wego lądowania w okolicy Łukowa, skąd pieszo zmierzał do dywizjonu, łącząc się z nim w Buczaczu. (Za opisane czyny zgłoszony w 1941 r. do odznaczenia Krzyżem Virtuti Militari kl. V).

W dniu 17 września samoloty 122 eskadry odleciały na lotnisko Czerniowiec w Rumunii, zaś ppor. pil. Stanisław Wielgus rozkazem kpt. pil. Waleriana Jasionowskiego, przekroczył granicę w Kutach, wieziony jako chory w sanitarce. Przebywał w obozie w Tulczy, a następnie szlakiem przez Konstancę, Bejrut, przedostał się do Marsylii we Francji. W dniu 14 listopada 1939 r. przyjęty został do bazy w Lyonie, gdzie przebywał w Centrum Lotnictwa Polskiego, w którym przeszedł szkolenie. Służył w kluczu myśliwskim por. pil. Zdzisława Henneberga, stacjonującym od 26 maja do 17 czerwca na lotnisku w Chateauroux. Po zakończeniu działań powietrznych członkowie klucza, jako jedyni polscy piloci przedostali się drogą powietrzną, przez Bordeaux i Nantes do Wielkiej Brytanii na lotnisko Tangmere.

W dniu 12 września 1940 r. z grupą pilotów przybył do bazy RAF Spake i został przyjęty do 308. Dywizjonu Myśliwskiego „Krakowskiego”, formowanego przez kpt. pil. Waleriana Jasionowskiego. Stanisław Wielgus otrzymał numer służbowy RAF P-0244, stopień wojskowy RAF: F/O (ang. Flying Officer), stopień PSP: porucznik. Nowa jednostka nawiązywała tradycją do III dywizjonu 2 Pułku Lotniczego z Krakowa. W dniu 25 września formowany dywizjon przeniósł się do Baginton, gdzie kontynuowano szkolenie odbywając loty na samolotach Hurricane. W dniu 1 grudnia dywizjon zgłosił gotowość bojową, a na wiosnę 1941 r. został uzbrojony w nowoczesne maszyny Spitfire. W czerwcu 1941 r., dywizjon został przeniesiony na lotnisko Chilbolton, a następnie Northolt pod Londynem. Tu wszedł w skład 1 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego, którego zadaniem była obrona południowo-wschodniej Anglii oraz osłona bombowców latających nad cele na wybrzeżu Kanału La Manche.

Stanisławowi Wielgusowi przyznano 2 zestrzelenia pewne. Pierwsze w dniu 28 czerwca 1941 r., w czasie wykonywania zadania Circus 26 polegającego na osłonie bombowców w nalocie na obiekty koło Lille. Zostało ono uznane za pierwsze indywidualne zwycięstwo pilota Dywizjonu 308. Kolejny sukces odniósł
9 lipca 1941 r., gdy w czasie operacji Circus 41 stoczył walkę z Messerschmittem nad St. Omer.

Stanislaw Wielgus poległ w dniu 12 lipca 1941 r. po walce z trzema Messerschmittami, w czasie wykonywania zadania Circus 46. Spoczywa na cmentarzu Northwood w Londynie w kwaterze nr H 312.

Otrzymane odznaczenia i wyróżnienia:

• Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
• Srebrny Krzyż Zasługi
• Polowa Odznaka Pilota

Ponadto:

• Odznaka Szkoły Podchorążych Lotnictwa – Dęblin
• W 1941 r. zgłoszony do odznaczenia Krzyżem Virtuti Militari kl. V.

Lista Krzystka zawiera jeszcze informację o odznaczeniu Medalem Lotniczym.

Źródła:

• Archiwum prywatne p. Leszka Bobołowicza.
• Archiwum prywatne p. Elżbiety Fidor, siostrzenicy Stanisława Wielgusa.
• Archiwum prywatne p. Magdaleny Wielgus-Biały.
• Cumft O., Kujawa H. K., Księga lotników polskich poległych, zmarłych i zaginionych 1939-1946, Warszawa1989.
• Drela A., Czyż mogli dać więcej. Dzieje 13 promocji SPL w Dęblinie, Londyn 1989.
• Dzieje koneckiego gimnazjum i liceum. 1915-1995, pod red. A. Massalskiego, Końskie – Kielce 1995.
• Ku czci poległych lotników 1939-1945, Warszawa 2006.
• Pawlak J., Polskie eskadry w Wojnie Obronnej 1939, Warszawa 1982.
• Polak J., Gimnazjum i liceum ogólnokształcące w Końskich, Końskie 1992.
• Sojda G., Śliżewski G., Hodyra P., Ci cholerni Polacy! Polskie Siły Powietrzne w Bitwie o Anglię, Warszawa 2016.
• Krzystek T., Krzystek A., Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 [w:] listakrzystka.pl, źródło: https://listakrzystka.pl/
• Wielgus Stanisław, Cmentarz Northwood Cemetery w Northwood hr. Greater London (Anglia), źródło: http://www.polishairforce.pl/_cmnorthwood.html
• Wywiad z p. Zofią Czekaj, siostrą Stanisława Wielgusa – czerwiec 2018 r.