Firkowska Stefania Józefa „Felek”.
Urodziła się 20.09.1925 r. Uczęszczała do 7-klasowej Szkoły Powszechnej nr 1 w Końskich. Podczas okupacji niemieckiej służyła jako st. strz. „Felek” w oddziale partyzanckim NSZ kpt. Józefa Wyrwy „Starego”. Bywała łączniczką i kurierką, a także zwykłym strzelcem wykonującym zadania bojowe, czy też podoficerem dyżurnym oddziału. Od 4.10.1944 r. i przyłączenia w Górkach Niemojewskich opodal Żarnowa oddziału NSZ kpt. „Starego” do 25. Pułku Piechoty AK pod dowództwem mjr. Rudolfa Majewskiego „Leśniaka”, formalnie rzecz biorąc wszyscy jego dotychczasowi podwładni stali się żołnierzami AK. Oddział został przemianowany na 5. kompanię strzelecką w II batalionie, a kpt. „Stary”, jako dowódca tego batalionu równocześnie nadal dowodził kompanią. Stefania przeszła przeszkolenie sanitarne i objęła obowiązki sanitariuszki w swojej kompanii. Częściej też nazywano ją „Steńką”. Szlak bojowy pułku wiódł odtąd przez: Widuch (5 X) – Rożenek – Piła – Widuch (bitwa 23 X) – Górki Niemojewskie – Biały Ług (bitwa 27 X) – Bulianów – Górki Niemojewskie – leśn. Huta w lasach przysuskich (bitwa 4 XI) – Boków (bitwa 5 XI) – Kamieniarska Góra – Jan Dziadek – Wincentów-Brody (bitwa 8 XI) – Górki Niemojewskie (rozwiązanie pułku 9 XI).
W ciągu tych 37 dni „Felek” uczestniczyła w 5 poważnych bojach toczonych siłami niemal całego pułku, w których ogółem było kilkudziesięciu zabitych i wiele dziesiątek rannych partyzantów. Stefania w partyzantce poznała sierż. Tadeusza Bartosiaka „Tadeusz”, który okazał się miłością jej życia. Po wyzwoleniu spod okupacji niemieckiej w styczniu 1945 r. powróciła do domu rodzinnego, natomiast „Tadeusz”, będąc zagrożonym represjami ze strony nowych władz, powrócił do lasu i działał w partyzantce powojennej.
Gdy w styczniu 1946 r. Stefania i jej narzeczony Tadeusz Bartosiak planowali ślub, nagle 8 stycznia Tadeusz został aresztowany przez UB w nieznanych okolicznościach i osadzony w areszcie w Opocznie. Stefania podjęła starania o jego uwolnienie z więzienia. W dniu 19 kwietnia 1946 r. Tadeusz uciekł z aresztu (ucieczka była przygotowana najprawdopodobniej przez Stefanię). Narzeczeni jednak już się nie spotkali. Tuż przed Wielkanocą w 1946 r. Stefania Firkowska została uprowadzona w Skotnikach i zamordowana przez funkcjonariuszy PUBP z Końskich. Jej ciała nigdy nie znaleziono.
7 września 2009 r. na cmentarzu przykościelnym w Skotnikach z inicjatywy Stowarzyszenia Orląt AK z Kielc odsłonięty został kamień memorialny poświęcony Stefanii Firkowskiej.
Źródła:
- Zawadzki W., Tajemnice Diablej Góry. Historia wyklętej miłości, Końskie 2017.
- Bednarz I., Nazywali ją „Feluś” [w:] końskie.org.pl, źródło: https://www.konskie.org.pl/2011/03/nazywali-ja-felus.html#more
- Bednarz I., Zbrodnia dokonana na 21-letniej łączniczce Armii Krajowej czeka na wyjaśnienie od 60 lat, [w:] echodnia.eu, źródło: https://echodnia.eu/swietokrzyskie/zbrodnia-dokonana-na-21letniej-laczniczce-armii-krajowej-czeka-na-wyjasnienie-od-60-lat/ar/8643543
- Zawadzki W., Firkowska Stefania Józefa [w:] Przedborski Słownik Biograficzny, źródło: http://psbprzedborz.pl/firkowska-stefania-jozefa/ [dostęp 14.06.2018]
- Zawadzki W., Pamięci Stefanii, Józefa, Stefana i Jana Firkowskich [w:] Przedborski Słownik Biograficzny, źródło: http://psbprzedborz.pl/pamieci-stefanii-jozefa-stefana-i-jana-firkowskich/ [dostęp 14.06.2018]